Phân biệt hiện tượng bị trớ ở trẻ sơ sinh và trào ngược thực quản

Bị trớ ở trẻ sơ sinh là khi khi sữa đã đi xuống dạ dày thì bị chảy ngược lên thực quản và trào lên họng, ọc ra bên ngoài. Vậy nôn trớ sinh lý và trào ngược dạ dày – thực quản khác nhau như thế nào? Mẹ hãy theo dõi bài viết sau để hiểu rõ hơn.

Vì sao xảy ra hiện tượng bị trớ ở trẻ sơ sinh?

Dung tích dạ dày trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Không ép trẻ ăn quá no mà cần cho con ăn theo nhu cầu

Dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh sẽ thay đổi dần khi bé lớn hơn qua từng ngày tuổi. Nguy cơ bị trớ ở trẻ sơ sinh xảy ra nếu mẹ cho con ăn quá nhiều khiến bé không hấp thu kịp:

• Trẻ 1 ngày tuổi: dạ dày chứa từ 5-7ml
• Trẻ 3 ngày tuổi: dạ dày chứa được 25ml
• Trẻ 7 ngày tuổi: dạ dày chứa được 50ml
• Trẻ 10 ngày tuổi: dạ dày chứa được 75ml
• Trẻ từ 1-6 tháng tuổi: dạ dày chứa được 100ml

Ví dụ nếu mẹ cho con bú 30ml mỗi cữ thay vì 5ml với trẻ sơ sinh, hoặc 150ml thay vì 100ml với trẻ 1 tháng tuổi thì bé sẽ bị trớ sữa do dạ dày không chứa đủ.

Độ chắc của tâm vị (cơ vòng giữa dạ dày và thực quản)

Ở người lớn, cơ vòng là van 1 chiều mở ra khi thức ăn đi từ thực quản xuống tới dạ dày và đóng chặt lại, tránh tình trạng trào ngược. Còn ở trẻ sơ sinh, cơ vòng chưa hoạt động đồng bộ do hệ thống tiêu hóa chưa hoàn thiện, cơ vòng còn yếu, khi bị kích thích trong trường hợp bé bú quá no/khó tiêu/ đầy hơi sẽ rất dễ dẫn đến biểu hiện nôn trớ/trào ngược.

Một số bé khi vừa bú xong vẫn thể hiện chưa no, tiếp tục phản xạ bú mút và tìm vú, mẹ cho ăn thêm sẽ khiến bé bị căng cứng bụng và nôn trớ, trào ngược nhanh chóng hơn.

Vị trí của tâm vị và thực quản

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện như người lớn

Vị trí của cổ dạ dày và thực quản nằm thẳng hàng đối với trẻ sơ sinh, không như người lớn, tâm vị gập góc. Đây cũng là lí do vì sao hay xảy ra hiện tượng bị nôn trớ ở trẻ sơ sinh đến vậy.

Thời gian tiêu hóa sữa của bé bú mẹ và bé dùng sữa công thức

Trong 45 phút kể từ khi bé bú mẹ, 1/2 lượng sữa đã được tiêu thụ xuống ruột non, bởi thành phần của sữa mẹ rất dễ tiêu hóa. Với trẻ dùng sữa công thức, bé cần đến 80 phút để tiêu hết 1/2 lượng sữa xuống ruột non. Lượng chất thải không tiêu thụ được của sữa công thức cao hơn do bị kết tủa nhiều, gây ra chứng khó tiêu. So sánh bé bú mẹ và dùng sữa công thức thì bé dùng sữa ngoài dễ bị nôn trớ hơn.

Vấn đề về dị ứng

Một số bé bị dị ứng protein hoặc các thành phần khác có trong sữa và dẫn đến nôn trớ

Ở một số trường hợp, bé bị dị ứng với protein động vật có trong thành phần của sữa công thức, hoặc không hợp với một số chất mà sữa mẹ cung cấp gây đầy hơi, khó tiêu… gây nôn trớ nhiều ở trẻ. Khi bé trớ sữa với tần suất thường xuyên hơn thì tâm vị càng dễ bị kích thích, từ đó từ trớ sữa sinh lý xảy ra bình thường, trẻ có thể bị biến chuyển thành trào ngược thực quản – dạ dày là bệnh lý.

Phân biệt bị trớ ở trẻ sơ sinh (sinh lý) và trào ngược thực quản (bệnh lý)

Trào ngược là bệnh lý gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh

Bố mẹ cần phân biệt hiện tượng trớ sữa sinh lý và trào ngược thực quản khác nhau như thế nào để xử lý kịp thời tình trạng của con:

• Trớ sữa bình thường: 50% gặp hiện tượng này vài lần trong ngày, xảy ra với hầu hết trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu đời, trẻ có thể trớ một chút sữa sau khi bú, nấc cụt, ho nhẹ.. 5% bị đến 12 tháng tuổi thì hết. Bé tăng cân bình thường, phát triển khỏe mạnh theo đúng tiến trình
• Trớ sữa nặng/ trào ngược: Nôn trớ với áp lực mạnh, phun thành vòi, bị nôn thường xuyên. Bé hay cáu gắt, khóc nhiều, chán ăn, không ngủ được… Mẹ cần đưa con đi khám để được kiểm tra kỹ lưỡng

Trào ngược thành vòi thường xuyên khiến bé bị mất nước nhiều, mất dịch dạ dày và các loại men tiêu hóa. Trớ sữa lên mũi hoặc nặng hơn còn khiến nguy cơ bị viêm nhiễm phế quản, phổi, tai rất nguy hiểm.

Chăm sóc khi bé bị nôn trớ, trào ngược đúng cách 

Đặt bé ngủ sau khi đã vỗ ợ hơi và bế đứng để tránh bị trớ ở trẻ sơ sinh

Để cải thiện tình trạng nôn trớ, trào ngược ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bố mẹ có thể áp dụng những cách sau:

• Nắm rõ dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh theo ngày tuổi và cho con ăn theo nhu cầu vừa đủ để vừa đảm bảo dinh dưỡng, vừa tránh bị nôn trớ nhiều
• Nuôi con bằng sữa mẹ giúp giảm tình trạng nôn trớ khi lượng sữa non của mẹ sẽ bằng đúng dung tích dạ dày của con. Sữa mẹ cung cấp cho bé bú theo đợt, không gây dị ứng cũng như dễ tiêu hóa hơn
• Mẹ cho con bú theo đúng tư thế chuẩn, nên cho bú từ bầu sữa bên trái trước, sau đó mới chuyển sang bên phải để sữa dễ dàng chảy đúng chiều xuống dạ dày và không bị trào ngược lên
• Sau khi bú xong, mẹ cần vỗ cho con ợ hơi và bế đứng từ 15-20 phút trước khi đặt nằm
• Tránh chơi đùa, kích động bé ngay sau khi con mới bú xong
• Mẹ có thể kê cao đầu con trên nệm dốc, đầu cao hơn vị trí của dạ dày để con ngủ ngon hơn
• Cho trẻ sử dụng men vi sinh để tăng cường tiêu hóa, nâng cao miễn dịch tối ưu cho trẻ. Với những bé có hệ tiêu hóa khỏe mạnh sẽ hạn chế tối ưu được các vấn đề về đường ruột như nôn trớ, chướng bụng,…

Bổ sung men vi sinh tăng cường đề kháng và giúp bé tiêu hóa dễ hơn

Trên đây là những thông tin giúp mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng bị trớ ở trẻ sơ sinh cũng như bệnh lý trào ngược dạ dày – thực quản. Mẹ hãy thực hiện những cách trên để cải thiện tình hình của bé, nếu con không giảm các triệu chứng nôn trớ thì đến bệnh viện là phương án tốt nhất.